Τρικυμία - Από τα "Τάνκα της Επιθυμίας"

Τρικυμία

 Ξύπνησα ξάφνου·

στη θαλασσοταραχή

ξάρτια που τρίζουν,

κι οι Σειρήνες στις ξέρες,

ελκύουν τη σχεδία.

[Στους αδερφικούς μου φίλους που παλεύουνε στα 

πέλαγα της επιθυμίας· δύσκολη, μα όμορφη μάχη!]

Ένας Καθρέπτης η Σκάλα για τ' Αστέρια

     Κλειδοκράτορας του χρόνου της είναι μια μέδουσα του είδους Turritopsis Nutricula. Είναι, ίσως, το μόνο αθάνατο ον του πλανήτη, και το κλειδί είναι η συνεχής της επαναδιαφοροποίηση. Παιχνιδάκι γι’ αυτήν ο αέναος κύκλος από την εφηβεία, στην ενηλικίωση, στο γήρας και πάλι πίσω στην εφηβεία. Το σώμα της είναι αθάνατο και η συνείδησή της περιορισμένη.
     Αντίθετα, το σώμα του ανθρώπου είναι θνητό και η συνείδησή του δυνητικά απεριόριστη. Διότι, όταν έχει επίγνωση των ορίων, μέσα σ’ αυτά μπορεί να θεωρήσει έστω για λίγο την αλήθεια.
     Η ωκύπους μέδουσα μοιάζει ακίνητη στην φθοροποιό διάσταση του χρόνου, όπου ο άνθρωπος κινείται και θεωρεί. Εκεί, η Turritopsis Nutricula δέχεται το λίγο που της ανήκει κι ο άνθρωπος αναγνωρίζει τελικά το πολύ που δεν του ανήκει και δεν θα αποκτήσει ποτέ.
     Το μόνο σημείο επαφής κίνησης και ακινησίας βρίσκεται στο χρόνο του Μύθου. Το μόνο σημείο επαφής βρίσκεται πάνω σε μια ασπίδα καθρέπτη, όταν ο Περσέας συναντά τη Μέδουσα και την αποκεφαλίζει.
     Και τελικά, τον Περσέα και την αγαπημένη του Ανδρομέδα, οι θεοί τους καταστερίζουν• κι έτσι ένας καθρέπτης γίνεται η σκάλα για τ’ αστέρια.

Οι πόλεις και η μνήμη - Ισιδώρα

Οι πόλεις και η μνήμη. 2.

     Στον άνδρα που ίππευε για πολύ καιρό σε άγρια εδάφη έρχεται η επιθυμία για μια πόλη. Τελικά φθάνει στην Ισιδώρα, πόλη όπου τα κτίρια έχουν κοχλιοειδείς σκάλες επικαλυμμένες με θαλασσινούς κοχλίες, όπου κατασκευάζονται με τέχνη διόπτρες και βιολιά, όπου όταν ο αλλότριος είναι αβέβαιος ανάμεσα σε δύο γυναίκες συναντά πάντα μία τρίτη, όπου οι κοκορομαχίες εκφυλίζονται σε αιματηρούς καυγάδες ανάμεσα σε τζογαδόρους. Όλα αυτά τα πράγματα σκεφτόταν αυτός όταν επιθυμούσε μία πόλη. Η Ισιδώρα είναι λοιπόν η πόλη των ονείρων του· με μια διαφορά. Η ονειρεμένη πόλη περιλάμβανε αυτόν νέο· στην Ισιδώρα έφτανε σε προχωρημένη ηλικία. Στην πλατεία υπάρχει το πεζούλι με τους γέροντες που κοιτούν τη νεολαία να περνά· αυτός κάθεται στη σειρά μαζί τους. Οι επιθυμίες είναι ήδη αναμνήσεις.

                                                    Από τo “Le Città Invisibili” (Οι Αόρατες Πόλεις)  
                                                    του Italo Calvino, για τη μεταφραστική προδοσία 
                                                    από τα Ιταλικά ο Ονομάκριτος. 
                                                    Αφιερωμένο σε αυτούς που ακροβατούν στο γυναικείο 
                                                    σύμπαν, ανάμεσα στις επιθυμίες και τις αναμνήσεις.

Tango de Estrella - Από τα "Τάνκα της Επιθυμίας"

Tango de Estrella

                                     Stella, Estrella,

                                     Αστέρι, στη Milonga

                                     όταν χορεύεις·

                                     ακροβατούν πάνω σου

                                     μάτια ιμεροδερκή.

[Θέλει ακόμη πολύ δουλειά, αλλά κι έτσι  το

νιώθω αρκετά όμορφο. Το χαρίζω στη Στ.]

Η Μεταμόρφωση του Ποδηλάτη

     Κυριακή πρωί. Ο ποδηλάτης καταβροχθίζει με ορμή την άσφαλτο. Ο συννεφιασμένος ουρανός υπόσχεται ανακωχή με τον ήλιο. Τα μάτια καρφωμένα στο δρόμο, εκεί που συγκλίνουν οι γραμμές που χαράχτηκαν ειδικά για αυτά. Το στήθος του ποδηλάτη σκυμμένο πάνω από τον σκελετό, τα χέρια του απλωμένα χαϊδεύουν το τιμόνι. Αγκαλιάζει το δίτροχό του, όχι όμως για να το ακινητοποιήσει· οι μηροί του παλινδρομούν κι η αλυσίδα δεν δένει, μα δίνει ροή. Ένα κράμα σάρκας και μετάλλου κινείται, πάλλεται, αναπνέει. 

     Μόνος σκοπός η φυγή από την ακινησία, μόνη σκέψη η ταχύτητα, μόνο συναίσθημα η ελευθερία. Μέσα από αυτή την ιλιγγιώδη επιδρομή στο χώρο, ο χρόνος διαστέλλεται, το πεπρωμένο μεταμορφώνεται σε μια φανταστική εξερεύνηση μιας εναλλακτικής ιστορίας. 

     Προς στιγμήν, ο ποδηλάτης ξεχνά ότι η πράξη επιβάλλεται από τις δυνατότητες και ότι το πεπρωμένο θα είναι πάντα στο δρόμο που διαλέγουμε για να το αποφύγουμε. Ξεχνά ότι όλοι είμαστε δεμένοι στον κόσμο με νήματα ερμηνείας και παρερμηνείας. Του διαφεύγει ότι δεν έχει σημασία πόσα πράγματα πιστεύουμε ότι μπορούμε να ελέγχουμε στη ζωή, γιατί  πάντα θα υπάρχει αυτό το κάτι μικρό και παράξενο που θα μας μπερδεύει περισσότερο από όσο μπορούμε να φανταστούμε. 

     Και ακριβώς τότε είναι που, με τρομερή συνέπεια, ένα μικρό ασήμαντο δίπτερο, ένας οίστρος, αγγίζει τα χείλη του ποδηλάτη σ’ ένα ασπασμό γεμάτο φαρμάκι. 

     Τα χείλη κι η γλώσσα διογκώνονται δίχως μέτρο και το χάρισμα του λόγου αναστέλλεται. Η ταχύτητα του δίτροχου εκμηδενίζεται και, καθώς βαδίζει προς τον κάμπο με τους ασφοδέλους, η ροή της μνήμης αντιστρέφεται. Ο χρόνος συστέλλεται και το πεπρωμένο συνοψίζεται στις τρεις εικόνες της αέναης ροής. 

     Ένα πιάτο σιτάρι που μοιράστηκε κάποτε μ’ ένα αγαπημένο πρόσωπο που δεν υπάρχει πια. Ένα ποτήρι κρασί που πίνει τώρα μ’ ένα αδερφικό φίλο καθώς θυμούνται παλιούς και νέους έρωτες. Ένα ποτήρι δροσερό νερό που θα κουβαλά μέσα στην κόλαση για να ξεπλύνει, όταν χρειαστεί, τη σκόνη από το πρόσωπο της αγαπημένης. 

     Κι όταν επιτέλους τον απομακρύνουν από τον κάμπο με τα λύσμονα, όλες αυτές οι εικόνες μοιάζουν με χρησμούς. Και ξέρει ότι όταν ακολουθεί πάντα τους ίδιους δρόμους, επαναλαμβάνει το ίδιο ταξίδι και φτάνει πάντα στον ίδιο προορισμό. Μέχρι τη στιγμή που ένα πρόσωπο γεμάτο χάρη αλλάζει κάτι μέσα του και τον κάνει να το  αναζητά, ακολουθώντας μύριους άλλους δρόμους. 

     Τότε ο δυναμισμός του ποδηλάτη μετουσιώνεται στην αέναη ροή. Ξέρει πλέον ότι τα όρια των δυνατοτήτων προκύπτουν από τη μάσκα που θα αφαιρέσει, ώστε να ειπωθεί η αλήθεια.

Cuerpo de mujer - Σώμα γυναίκας

Cuerpo de mujer, blancas colinas, muslos blancos,
te pareces al mundo en tu actitud de entrega.
Mi cuerpo de labriego salvaje te socava
y hace saltar el hijo del fondo de la tierra.

Fui solo como un túnel. De mí huían los pájaros,
y en mí la noche entraba su invasión poderosa.
Para sobrevivirme te forjé como un arma,
como una flecha en mi arco, como una piedra en mi honda.

Pero cae la hora de la venganza, y te amo.
Cuerpo de piel, de musgo, de leche ávida y firme.
¡Ah los vasos del pecho! ¡Ah los ojos de ausencia!
¡Ah las rosas del pubis! ¡ Ah tu voz lenta y triste!

Cuerpo de mujer mía, persistiré en tu gracia.
Mi sed, mi ansia sin límite, mi camino indeciso!
Oscuros cauces donde la sed eterna sigue,
y la fatiga sigue y el dolor infinito.

[20 poemas de amor y una canción desesperada - Pablo Neruda]

Σώμα γυναίκας, λευκοί λόφοι, λευκοί μηροί,
μοιάζεις στον κόσμο με τον τρόπο που παραδίνεσαι.
Το κορμί μου, σκληρού αγρότη, σε σκάβει βαθιά
και κάνει να αναδύεται ο γιος από τα κατάβαθα της γης.

Ήμουν μόνος σαν μια σήραγγα. Από μένα φεύγαν τα πουλιά,
και μέσα μου ξέσπαγε η νύχτα την ισχυρή εισβολή της.
Για να επιβιώσω από τον εαυτό μου σ’ έπλασα σαν όπλο,
σαν βέλος στο τόξο μου, σαν πέτρα στη σφεντόνα μου.

Όμως ήρθε η ώρα της εκδίκησης, και σε αγαπώ.
Σώμα από δέρμα, από μούσκλια, από γάλα άπληστο και κραταιό.
Αχ, οι κούπες του στήθους! Αχ, τα μάτια της απουσίας!
Αχ, τα ρόδα της ήβης! Αχ, η αργή και θλιμμένη φωνή σου!

Σώμα γυναίκας δικής μου, θα εμμείνω στη χάρη σου.
Δίψα μου, λαχτάρα μου δίχως όρια, μονοπάτι μου αβέβαιο!
Σκούρες κοίτες, όπου η αιώνια δίψα κυλά,
και κυλά η κούραση, κι ο απύθμενος πόνος.

[20 ποιήματα αγάπης και ένα τραγούδι απελπισμένο - Pablo Neruda.

Για τη μεταφραστική προδοσία από τα Ισπανικά ο Ονομάκριτος.]

Lineae Arcanae - Από τα "Τάνκα της Επιθυμίας"

Lineae Arcanae

Sacerdotessa

Regina di cuori

prendi la mano·

svelami Dama cupa

segreti di Ermete. 

 ------------------------------------------------

 

Μυστήριες γραμμές

Ιέρεια

Βασίλισσα των καρδιών

πάρε το χέρι·

αποκάλυψέ μου Ντάμα σκοτεινή

μυστικά του Ερμή.

[Η μετάφραση είχε λίγες δυσκολίες, γιατί όταν το έγραψα στα ιταλικά έπαιξα λίγο με τον ήχο των λέξεων. Το Regina di cuori στα ιταλικά σημαίνει και ντάμα κούπα και βασίλισσα των καρδιών, ενώ αντίθετα το dama cupa στα ιταλικά σημαίνει ντάμα σκοτεινή, δνοφερή. Επιπλέον ήταν δύσκολο να διατηρήσω το μέτρο του tanka στη μετάφραση στα ελληνικά. Οι Ιταλοί λένε traduttore traditore, δηλαδή μεταφραστή προδότη. Για τη συγγραφή και την προδοσία ο Ονομάκριτος.]

Οι πόλεις και η επιθυμία - Zobeide

Οι πόλεις και η επιθυμία. 5.

     Κάπου εκεί πέρα, έξι μέρες και επτά νύχτες μετά, ο άνδρας φτάνει στη Zobeide, πόλη λευκή, εκτεθειμένη στη σελήνη, με δρόμους που στριφογυρίζουν σαν σε κουβάρι. Αυτό διηγούνται για την ίδρυσή της: άνδρες από διάφορα έθνη είχαν το ίδιο όνειρο, είδαν μια γυναίκα να τρέχει νύχτα σε μια άγνωστη πόλη• την είδαν από πίσω, είχε μακριά μαλλιά και ήταν γυμνή. Ονειρεύτηκαν  πως την καταδίωκαν. Γυρίζοντας και τριγυρίζοντας, κάθε ένας από αυτούς την έχανε. Μετά το όνειρο αναζήτησαν εκείνη την πόλη• δεν την βρήκαν, μα βρέθηκαν μεταξύ τους• αποφάσισαν να φτιάξουν μια πόλη όπως στο όνειρο. Στην διάταξη των δρόμων καθένας ξαναδημιουργούσε τη διαδρομή της δικής του καταδίωξης• στο σημείο που είχε χάσει τα ίχνη της φυγάδος, τακτοποιούσε διαφορετικά από ότι στ’ όνειρο τους χώρους και τους τοίχους, με τρόπο που να μην μπορεί πλέον να του ξεφύγει.
     Αυτή ήταν η πόλη της Zobeide στην οποία εγκαταστάθηκαν περιμένοντας πως μια νύχτα θα επαναλαμβανόταν εκείνη η σκηνή. Κανένας από αυτούς, ούτε στον ύπνο ούτε στο ξύπνιο, δεν ξαναείδε πλέον τη γυναίκα. Οι δρόμοι της πόλης, από τους οποίους πήγαιναν στη δουλειά όλες τις μέρες, δεν είχαν πλέον καμία σχέση με την ονειρική καταδίωξη. Εξάλλου, την είχαν ξεχάσει από καιρό.
     Καινούργιοι άνδρες έφτασαν από άλλους τόπους, έχοντας δει ένα όνειρο όπως το δικό τους, και στην πόλη της Zobeide αναγνώριζαν κάτι από τους δρόμους του ονείρου, και άλλαζαν θέση σε στοές και σε σκάλες για να μοιάζουν περισσότερο στη διαδρομή της κυνηγημένης γυναίκας, ώστε στο σημείο που εξαφανίστηκε να μην έχει οδό διαφυγής.
     Οι αρχικοί αφιχθέντες δεν καταλάβαιναν τη έλκυε αυτό το πλήθος στη Zobeide, σ’ αυτή την άσχημη πόλη, σ’ αυτή την παγίδα.

                                                       Από τo “Le Città Invisibili” (Οι Αόρατες Πόλεις)                                                         του Italo Calvino, για τη μετάφραση από τα Ιταλικά ο

                                                        Ονομάκριτος.                                                  

                                                        Αφιερωμένο στους φίλους μου που έχουν σκορπίσει                                                        στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα ψάχνοντας τη                                                         γυναίκα της Zobeide.