Οι πόλεις και ο ουρανός - Θέκλα

                                 Οι πόλεις και ο ουρανός. 3.

     Όποιος φτάνει στην Θέκλα, λίγα βλέπει από την πόλη, πίσω από τις σανιδένιες περιφράξεις, τα σκέπαστρα από ύφασμα λινάτσας, τις σκαλωσιές, τα μεταλλικά υποστυλώματα, τις ξύλινες γεφυρώσεις που κρέμονται από σχοινιά ή στηρίζονται σε καβαλέτα, τις ανεμόσκαλες, τους δικτυωτούς πυλώνες. Στην ερώτηση: – Γιατί η κατασκευή της Θέκλας συνεχίζεται έτσι μακροχρόνια; - οι κάτοικοι δίχως να σταματούν να σηκώνουν κουβάδες, να κρεμούν νήματα στάθμης, να κινούν πάνω κάτω μεγάλα πλαίσια. – Για να μην αρχίσει η καταστροφή,  - απαντούν. Και όταν ξαναρωτιούνται αν φοβούνται ότι μόλις φύγουν οι σκαλωσιές η πόλη αρχίζει να γκρεμίζεται και να γίνεται κομμάτια, προσθέτουν βιαστικά, χαμηλόφωνα: – Όχι μόνο η πόλη.
     Αν, ανικανοποίητος από τις απαντήσεις, κάποιος βάλει το μάτι στη σχισμή μιας περίφραξης, βλέπει γερανούς να σηκώνουν άλλους γερανούς, σκαλωσιές που ντύνουν άλλες σκαλωσιές, δοκάρια που υποβαστάζουν άλλα δοκάρια. – Τι νόημα έχει το κατασκεύασμά σας; - ρωτά. – Ποιος ο σκοπός μιας πόλης υπό κατασκευή αν όχι μια πόλη; Που είναι το πρόγραμμα που ακολουθείτε, το σχέδιο;
     – Θα σου το δείξουμε μόλις τελειώσει η μέρα• τώρα δεν μπορούμε να διακόψουμε, - απαντούν.
     Η δουλειά σταματά το δειλινό. Πέφτει η νύχτα στο εργοτάξιο. Είναι μια έναστρη νύχτα. – Ιδού το σχέδιο, - λένε.

                                                    Από τo “Le Città Invisibili” (Οι Αόρατες Πόλεις)  
                                                    του Italo Calvino, για τη μεταφραστική προδοσία 
                                                    από τα Ιταλικά ο Ονομάκριτος. 
                                                    Αφιερωμένο στην Στ. που πότε πότε στεναχωριέται,

                                                    γιατί ξεχνά τη θέση της και το ρόλο της στον ουρανό.

Τρικυμία - Από τα "Τάνκα της Επιθυμίας"

Τρικυμία

 Ξύπνησα ξάφνου·

στη θαλασσοταραχή

ξάρτια που τρίζουν,

κι οι Σειρήνες στις ξέρες,

ελκύουν τη σχεδία.

[Στους αδερφικούς μου φίλους που παλεύουνε στα 

πέλαγα της επιθυμίας· δύσκολη, μα όμορφη μάχη!]

Ένας Καθρέπτης η Σκάλα για τ' Αστέρια

     Κλειδοκράτορας του χρόνου της είναι μια μέδουσα του είδους Turritopsis Nutricula. Είναι, ίσως, το μόνο αθάνατο ον του πλανήτη, και το κλειδί είναι η συνεχής της επαναδιαφοροποίηση. Παιχνιδάκι γι’ αυτήν ο αέναος κύκλος από την εφηβεία, στην ενηλικίωση, στο γήρας και πάλι πίσω στην εφηβεία. Το σώμα της είναι αθάνατο και η συνείδησή της περιορισμένη.
     Αντίθετα, το σώμα του ανθρώπου είναι θνητό και η συνείδησή του δυνητικά απεριόριστη. Διότι, όταν έχει επίγνωση των ορίων, μέσα σ’ αυτά μπορεί να θεωρήσει έστω για λίγο την αλήθεια.
     Η ωκύπους μέδουσα μοιάζει ακίνητη στην φθοροποιό διάσταση του χρόνου, όπου ο άνθρωπος κινείται και θεωρεί. Εκεί, η Turritopsis Nutricula δέχεται το λίγο που της ανήκει κι ο άνθρωπος αναγνωρίζει τελικά το πολύ που δεν του ανήκει και δεν θα αποκτήσει ποτέ.
     Το μόνο σημείο επαφής κίνησης και ακινησίας βρίσκεται στο χρόνο του Μύθου. Το μόνο σημείο επαφής βρίσκεται πάνω σε μια ασπίδα καθρέπτη, όταν ο Περσέας συναντά τη Μέδουσα και την αποκεφαλίζει.
     Και τελικά, τον Περσέα και την αγαπημένη του Ανδρομέδα, οι θεοί τους καταστερίζουν• κι έτσι ένας καθρέπτης γίνεται η σκάλα για τ’ αστέρια.

Οι πόλεις και η μνήμη - Ισιδώρα

Οι πόλεις και η μνήμη. 2.

     Στον άνδρα που ίππευε για πολύ καιρό σε άγρια εδάφη έρχεται η επιθυμία για μια πόλη. Τελικά φθάνει στην Ισιδώρα, πόλη όπου τα κτίρια έχουν κοχλιοειδείς σκάλες επικαλυμμένες με θαλασσινούς κοχλίες, όπου κατασκευάζονται με τέχνη διόπτρες και βιολιά, όπου όταν ο αλλότριος είναι αβέβαιος ανάμεσα σε δύο γυναίκες συναντά πάντα μία τρίτη, όπου οι κοκορομαχίες εκφυλίζονται σε αιματηρούς καυγάδες ανάμεσα σε τζογαδόρους. Όλα αυτά τα πράγματα σκεφτόταν αυτός όταν επιθυμούσε μία πόλη. Η Ισιδώρα είναι λοιπόν η πόλη των ονείρων του· με μια διαφορά. Η ονειρεμένη πόλη περιλάμβανε αυτόν νέο· στην Ισιδώρα έφτανε σε προχωρημένη ηλικία. Στην πλατεία υπάρχει το πεζούλι με τους γέροντες που κοιτούν τη νεολαία να περνά· αυτός κάθεται στη σειρά μαζί τους. Οι επιθυμίες είναι ήδη αναμνήσεις.

                                                    Από τo “Le Città Invisibili” (Οι Αόρατες Πόλεις)  
                                                    του Italo Calvino, για τη μεταφραστική προδοσία 
                                                    από τα Ιταλικά ο Ονομάκριτος. 
                                                    Αφιερωμένο σε αυτούς που ακροβατούν στο γυναικείο 
                                                    σύμπαν, ανάμεσα στις επιθυμίες και τις αναμνήσεις.

Tango de Estrella - Από τα "Τάνκα της Επιθυμίας"

Tango de Estrella

                                     Stella, Estrella,

                                     Αστέρι, στη Milonga

                                     όταν χορεύεις·

                                     ακροβατούν πάνω σου

                                     μάτια ιμεροδερκή.

[Θέλει ακόμη πολύ δουλειά, αλλά κι έτσι  το

νιώθω αρκετά όμορφο. Το χαρίζω στη Στ.]

Η Μεταμόρφωση του Ποδηλάτη

     Κυριακή πρωί. Ο ποδηλάτης καταβροχθίζει με ορμή την άσφαλτο. Ο συννεφιασμένος ουρανός υπόσχεται ανακωχή με τον ήλιο. Τα μάτια καρφωμένα στο δρόμο, εκεί που συγκλίνουν οι γραμμές που χαράχτηκαν ειδικά για αυτά. Το στήθος του ποδηλάτη σκυμμένο πάνω από τον σκελετό, τα χέρια του απλωμένα χαϊδεύουν το τιμόνι. Αγκαλιάζει το δίτροχό του, όχι όμως για να το ακινητοποιήσει· οι μηροί του παλινδρομούν κι η αλυσίδα δεν δένει, μα δίνει ροή. Ένα κράμα σάρκας και μετάλλου κινείται, πάλλεται, αναπνέει. 

     Μόνος σκοπός η φυγή από την ακινησία, μόνη σκέψη η ταχύτητα, μόνο συναίσθημα η ελευθερία. Μέσα από αυτή την ιλιγγιώδη επιδρομή στο χώρο, ο χρόνος διαστέλλεται, το πεπρωμένο μεταμορφώνεται σε μια φανταστική εξερεύνηση μιας εναλλακτικής ιστορίας. 

     Προς στιγμήν, ο ποδηλάτης ξεχνά ότι η πράξη επιβάλλεται από τις δυνατότητες και ότι το πεπρωμένο θα είναι πάντα στο δρόμο που διαλέγουμε για να το αποφύγουμε. Ξεχνά ότι όλοι είμαστε δεμένοι στον κόσμο με νήματα ερμηνείας και παρερμηνείας. Του διαφεύγει ότι δεν έχει σημασία πόσα πράγματα πιστεύουμε ότι μπορούμε να ελέγχουμε στη ζωή, γιατί  πάντα θα υπάρχει αυτό το κάτι μικρό και παράξενο που θα μας μπερδεύει περισσότερο από όσο μπορούμε να φανταστούμε. 

     Και ακριβώς τότε είναι που, με τρομερή συνέπεια, ένα μικρό ασήμαντο δίπτερο, ένας οίστρος, αγγίζει τα χείλη του ποδηλάτη σ’ ένα ασπασμό γεμάτο φαρμάκι. 

     Τα χείλη κι η γλώσσα διογκώνονται δίχως μέτρο και το χάρισμα του λόγου αναστέλλεται. Η ταχύτητα του δίτροχου εκμηδενίζεται και, καθώς βαδίζει προς τον κάμπο με τους ασφοδέλους, η ροή της μνήμης αντιστρέφεται. Ο χρόνος συστέλλεται και το πεπρωμένο συνοψίζεται στις τρεις εικόνες της αέναης ροής. 

     Ένα πιάτο σιτάρι που μοιράστηκε κάποτε μ’ ένα αγαπημένο πρόσωπο που δεν υπάρχει πια. Ένα ποτήρι κρασί που πίνει τώρα μ’ ένα αδερφικό φίλο καθώς θυμούνται παλιούς και νέους έρωτες. Ένα ποτήρι δροσερό νερό που θα κουβαλά μέσα στην κόλαση για να ξεπλύνει, όταν χρειαστεί, τη σκόνη από το πρόσωπο της αγαπημένης. 

     Κι όταν επιτέλους τον απομακρύνουν από τον κάμπο με τα λύσμονα, όλες αυτές οι εικόνες μοιάζουν με χρησμούς. Και ξέρει ότι όταν ακολουθεί πάντα τους ίδιους δρόμους, επαναλαμβάνει το ίδιο ταξίδι και φτάνει πάντα στον ίδιο προορισμό. Μέχρι τη στιγμή που ένα πρόσωπο γεμάτο χάρη αλλάζει κάτι μέσα του και τον κάνει να το  αναζητά, ακολουθώντας μύριους άλλους δρόμους. 

     Τότε ο δυναμισμός του ποδηλάτη μετουσιώνεται στην αέναη ροή. Ξέρει πλέον ότι τα όρια των δυνατοτήτων προκύπτουν από τη μάσκα που θα αφαιρέσει, ώστε να ειπωθεί η αλήθεια.

Cuerpo de mujer - Σώμα γυναίκας

Cuerpo de mujer, blancas colinas, muslos blancos,
te pareces al mundo en tu actitud de entrega.
Mi cuerpo de labriego salvaje te socava
y hace saltar el hijo del fondo de la tierra.

Fui solo como un túnel. De mí huían los pájaros,
y en mí la noche entraba su invasión poderosa.
Para sobrevivirme te forjé como un arma,
como una flecha en mi arco, como una piedra en mi honda.

Pero cae la hora de la venganza, y te amo.
Cuerpo de piel, de musgo, de leche ávida y firme.
¡Ah los vasos del pecho! ¡Ah los ojos de ausencia!
¡Ah las rosas del pubis! ¡ Ah tu voz lenta y triste!

Cuerpo de mujer mía, persistiré en tu gracia.
Mi sed, mi ansia sin límite, mi camino indeciso!
Oscuros cauces donde la sed eterna sigue,
y la fatiga sigue y el dolor infinito.

[20 poemas de amor y una canción desesperada - Pablo Neruda]

Σώμα γυναίκας, λευκοί λόφοι, λευκοί μηροί,
μοιάζεις στον κόσμο με τον τρόπο που παραδίνεσαι.
Το κορμί μου, σκληρού αγρότη, σε σκάβει βαθιά
και κάνει να αναδύεται ο γιος από τα κατάβαθα της γης.

Ήμουν μόνος σαν μια σήραγγα. Από μένα φεύγαν τα πουλιά,
και μέσα μου ξέσπαγε η νύχτα την ισχυρή εισβολή της.
Για να επιβιώσω από τον εαυτό μου σ’ έπλασα σαν όπλο,
σαν βέλος στο τόξο μου, σαν πέτρα στη σφεντόνα μου.

Όμως ήρθε η ώρα της εκδίκησης, και σε αγαπώ.
Σώμα από δέρμα, από μούσκλια, από γάλα άπληστο και κραταιό.
Αχ, οι κούπες του στήθους! Αχ, τα μάτια της απουσίας!
Αχ, τα ρόδα της ήβης! Αχ, η αργή και θλιμμένη φωνή σου!

Σώμα γυναίκας δικής μου, θα εμμείνω στη χάρη σου.
Δίψα μου, λαχτάρα μου δίχως όρια, μονοπάτι μου αβέβαιο!
Σκούρες κοίτες, όπου η αιώνια δίψα κυλά,
και κυλά η κούραση, κι ο απύθμενος πόνος.

[20 ποιήματα αγάπης και ένα τραγούδι απελπισμένο - Pablo Neruda.

Για τη μεταφραστική προδοσία από τα Ισπανικά ο Ονομάκριτος.]

Lineae Arcanae - Από τα "Τάνκα της Επιθυμίας"

Lineae Arcanae

Sacerdotessa

Regina di cuori

prendi la mano·

svelami Dama cupa

segreti di Ermete. 

 ------------------------------------------------

 

Μυστήριες γραμμές

Ιέρεια

Βασίλισσα των καρδιών

πάρε το χέρι·

αποκάλυψέ μου Ντάμα σκοτεινή

μυστικά του Ερμή.

[Η μετάφραση είχε λίγες δυσκολίες, γιατί όταν το έγραψα στα ιταλικά έπαιξα λίγο με τον ήχο των λέξεων. Το Regina di cuori στα ιταλικά σημαίνει και ντάμα κούπα και βασίλισσα των καρδιών, ενώ αντίθετα το dama cupa στα ιταλικά σημαίνει ντάμα σκοτεινή, δνοφερή. Επιπλέον ήταν δύσκολο να διατηρήσω το μέτρο του tanka στη μετάφραση στα ελληνικά. Οι Ιταλοί λένε traduttore traditore, δηλαδή μεταφραστή προδότη. Για τη συγγραφή και την προδοσία ο Ονομάκριτος.]

Οι πόλεις και η επιθυμία - Zobeide

Οι πόλεις και η επιθυμία. 5.

     Κάπου εκεί πέρα, έξι μέρες και επτά νύχτες μετά, ο άνδρας φτάνει στη Zobeide, πόλη λευκή, εκτεθειμένη στη σελήνη, με δρόμους που στριφογυρίζουν σαν σε κουβάρι. Αυτό διηγούνται για την ίδρυσή της: άνδρες από διάφορα έθνη είχαν το ίδιο όνειρο, είδαν μια γυναίκα να τρέχει νύχτα σε μια άγνωστη πόλη• την είδαν από πίσω, είχε μακριά μαλλιά και ήταν γυμνή. Ονειρεύτηκαν  πως την καταδίωκαν. Γυρίζοντας και τριγυρίζοντας, κάθε ένας από αυτούς την έχανε. Μετά το όνειρο αναζήτησαν εκείνη την πόλη• δεν την βρήκαν, μα βρέθηκαν μεταξύ τους• αποφάσισαν να φτιάξουν μια πόλη όπως στο όνειρο. Στην διάταξη των δρόμων καθένας ξαναδημιουργούσε τη διαδρομή της δικής του καταδίωξης• στο σημείο που είχε χάσει τα ίχνη της φυγάδος, τακτοποιούσε διαφορετικά από ότι στ’ όνειρο τους χώρους και τους τοίχους, με τρόπο που να μην μπορεί πλέον να του ξεφύγει.
     Αυτή ήταν η πόλη της Zobeide στην οποία εγκαταστάθηκαν περιμένοντας πως μια νύχτα θα επαναλαμβανόταν εκείνη η σκηνή. Κανένας από αυτούς, ούτε στον ύπνο ούτε στο ξύπνιο, δεν ξαναείδε πλέον τη γυναίκα. Οι δρόμοι της πόλης, από τους οποίους πήγαιναν στη δουλειά όλες τις μέρες, δεν είχαν πλέον καμία σχέση με την ονειρική καταδίωξη. Εξάλλου, την είχαν ξεχάσει από καιρό.
     Καινούργιοι άνδρες έφτασαν από άλλους τόπους, έχοντας δει ένα όνειρο όπως το δικό τους, και στην πόλη της Zobeide αναγνώριζαν κάτι από τους δρόμους του ονείρου, και άλλαζαν θέση σε στοές και σε σκάλες για να μοιάζουν περισσότερο στη διαδρομή της κυνηγημένης γυναίκας, ώστε στο σημείο που εξαφανίστηκε να μην έχει οδό διαφυγής.
     Οι αρχικοί αφιχθέντες δεν καταλάβαιναν τη έλκυε αυτό το πλήθος στη Zobeide, σ’ αυτή την άσχημη πόλη, σ’ αυτή την παγίδα.

                                                       Από τo “Le Città Invisibili” (Οι Αόρατες Πόλεις)                                                         του Italo Calvino, για τη μετάφραση από τα Ιταλικά ο

                                                        Ονομάκριτος.                                                  

                                                        Αφιερωμένο στους φίλους μου που έχουν σκορπίσει                                                        στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα ψάχνοντας τη                                                         γυναίκα της Zobeide.

Το Ανείπωτο

     Φαίνεται εύκολο. Φαίνεται πως όλοι το μπορούν. Είναι ο τρόπος του που εξαπατά τους ανθρώπους ή, μάλλον, είναι ο δικός μας τρόπος να ξεγελάμε εαυτούς. Η εγγύτητά του είναι που ξεγελά, που προδίδει τα μάτια και την καρδιά. Αυτή είναι η παγίδα τού πολύ εύκολου, του ανείπωτου.
     Φαίνεται εύκολο να νικήσουμε τον γλυκύπικρο δαίμονα με το ανείπωτο. Με αυτό το όπλο του αντιστεκόμαστε. Κι αυτός κάνει τη Γυναίκα να φαίνεται πως είναι η πιο όμορφη και γύρω της πως έχει το κενό. Κι είναι αυτό που μας τρομάζει, γιατί ίσως καθρεπτίζει το ανείπωτο που έχουμε μέσα μας.
     Όμως, το ανείπωτο, όσο παραμένει τέτοιο, γιγαντώνεται και παίρνει διαστάσεις φοβερές. Η τρέλα του πόθου υπερκαλύπτει το ανύπαρκτο, το άσχημο, το ατελές κι όλα τα μοχθηρά σημεία ενός πάζλ που προσπαθούν να βρουν τη θέση τους. Ένα ένα τα κομμάτια θυσιάζονται σε μια πραγματική ερωτική εκατόμβη.
     Η φοβερή κι επικίνδυνη γοητεία του ανείπωτου μας οδηγεί να αντιλαμβανόμαστε τη Θάλασσα σαν ένα καθρέπτη, που αντανακλά στην επιφάνειά της την τυφλότητα του τυχαίου και περιέχει στα βάθη της την ομορφιά της καταστροφικής μύησης στις ηδονές του Έρωτα.
     Βυθιζόμαστε. Έπειτα μια αχνή δέσμη φωτός μας συνοδεύει στην ανάδυση προς την επιφάνεια, όπου πολλά πεπρωμένα συγκρούονται. Και το πεπρωμένο μας το συναντάμε πάντα στη διαδρομή που διαλέγουμε για να το αποφύγουμε.
     Μένουμε μετέωροι μπροστά στο πραγματικό, μα η ουσία διαλύει κάθε ψευδαίσθηση. Ο Έρωτας είναι ανίκητος στη μάχη.

           Ogni sciocca illusione
           cadrà grazie al vento delle sue ali,
           la leggerezza dell’illusionista
           darà spazio al peso del filosofo;
           ecco un credente,
           immerso nell’Eros!

           [Κάθε ανόητη ψευδαίσθηση
           θα καταρρεύσει χάρις στον άνεμο από τα φτερά του,
           η ελαφρότητα του θαυματοποιού
           θα δώσει χώρο στο βάρος του φιλόσοφου•
           ιδού ένας πιστός,
           βυθισμένος στον Έρωτα!]

                                           
                                                [Το εξάστιχο γράφτηκε κατευθείαν 

                                                στα Ιταλικά και μεταφράστηκε στα 

                                                Ελληνικά από τον Ονομάκριτο, το 

                                                φθινόπωρο του 2009, στο Camogli]

Ballerina - Από τα "Χάικου της Μέθης"

Ballerina

Είναι μια σκέψη

Θανάτου που χορεύει

σαν μπαλαρίνα.

[Το έγραψα στην Urbania της Ιταλίας 

τον Αύγουστο του 1993, για την Α.]

Che Bandoneón!

Στην αρχή είναι η μουσική· απλή και ρυθμική, παθιασμένη και νοσταλγική. Παίζει μια "orquesta típica" - όμως καθόλου τυπική - δίχως κρουστά, μόνο βιολιά, πιάνο, κοντραμπάσο και βέβαια bandoneón. Έπειτα έρχεται μια φωνή. Με πάθος και συνάμα θλίψη τραγουδά στίχους που βγαίνουν από την ψυχή. Τραγουδά ένα τάνγκο.

"Un tango puede escribirse con un dedo, pero necesariamente se escribirá con el alma, porque un tango es la intimidad que se esconde, es el grito que se levanta airado, desnudo".

"Ένα τάνγκο μπορεί να γραφτεί με ένα δάχτυλο, όμως σε αυτό πρέπει να υπάρχει ψυχή, γιατί ένα τάνγκο είναι τα μύχια της καρδιάς που κρύβονται, είναι η κραυγή που υψώνεται βίαια, απογυμνωμένη" [Enrique Santos Discépolo, 1901-1951].

Ύστερα, βλέπω την κίνηση· ένα διάλογο αυθεντικό ανάμεσα στο αρσενικό και το θηλυκό με αφορμή την μουσική. Βλέπω κινήσεις σαν περιπτύξεις, εφήμερες, γεμάτες πάθος και ερωτική διάθεση· μια συνουσία χορευτική.

Κάνω τα πρώτα αδέξια βήματα στη Milonga, ανάμεσα σε σκιές και σύννεφα καπνού. Το μπράτσο μου τυλίγει τη ντάμα σαν νά 'ναι λουλούδι και τα σώματα ενώνονται στο λικνίσμα σαν ένα. Ένα ocho adelante, ένα sanguchito, μια sacada με castigada, μια caída sobre la mujer, μια media luna, και τα μάτια μισόκλειστα για ν' ακούμε καλύτερα το τραγούδι του bandoneón.

Che bandoneón! (1949)

El duende de tu son, che bandoneón,
se apiada del dolor de los demás,
y al estrujar tu fueye dormilón
se arrima al corazón que sufre más.

Estercita y Mimí como Ninón,
dejando sus destinos de percal
vistieron al final mortajas de rayón,
al eco funeral de tu canción.

Bandoneón,
hoy es noche de fandango
y puedo confesarte la verdad,
copa a copa, pena a pena, tango a tango,
embalado en la locura
del alcohol y la amargura.

Bandoneón,
para qué nombrarla tanto,
no ves que está de olvido el corazón
y ella vuelve noche a noche como un canto
en las gotas de tu llanto,
¡che bandoneón!

Tu canto es el amor que no se dio
y el cielo que soñamos una vez,
y el fraternal amigo que se hundió
cinchando en la tormenta de un querer.

Y esas ganas tremendas de llorar
que a veces nos inundan sin razón,
y el trago de licor que obliga a recordar
si el alma está en "orsai", che bandoneón.

Φίλε bandoneón! (1949)

Η μαγεία του ήχου σου, φίλε bandoneón,
δείχνει συμπάθεια στον πόνο των άλλων,
και με την πίεση του κοιμώμενου φυσερού σου
φτάνει στην καρδιά που υποφέρει περισσότερο.

Η Estercita και η Mimí, όπως η Ninón,
άφησαν τη μοίρα τους στο περκάλι
για να φορέσουν στο τέλος σάβανα από ρεγιόν,
στην πένθιμη ηχώ του τραγουδιού σου.

Bandoneón,
σήμερα είναι νύχτα  ξέφρενης γιορτής
και μπορώ να σου εξομολογηθώ την αλήθεια,
ποτήρι το ποτήρι, θλίψη τη θλίψη, τάνγκο το τάνγκο,
ζαλισμένος στην τρέλα
του αλκοόλ και της θλίψης.

Bandoneón,
γιατί να την ονομάσω πλέον,
δεν βλέπεις που ζητά τη λήθη η καρδιά
και εκείνη γυρνά κάθε νύχτα σαν τραγούδι
στις σταλαγματιές του κλάματός σου,
φίλε bandoneón!

Το τραγούδι σου είναι ο έρωτας που δεν δόθηκε
κι ουρανός που ονειρευτήκαμε κάποτε,
είναι ο αδερφικός φίλος που βυθίστηκε
παλεύοντας στην θύελλα μιας αγάπης.

Είναι κι αυτή η φοβερή διάθεση για κλάμα
που κάποιες φορές μας πλημυρίζει δίχως λόγο,
είναι κι ένα ποτήρι αλκοόλ που αναγκάζει να θυμηθούμε
όταν η ψυχή τίθεται εκτός παιχνιδιού, φίλε bandoneón!

Στίχοι: Homero Manzi
Μουσική: Aníbal Troilo

[Για τη μετάφραση των κειμένων από τα Ισπανικά ο Ονομάκριτος].

Ο Καπετάν Αγαπητικός

                                   Ο Καπετάν Αγαπητικός

                                   Πότε να έρθ' η άνοιξη

                                   νά 'ρθει το καλοκαίρι,

                                   να βγω στα ξερολίβαδα

                                   και στα παλιά λημέρια,

                                   να πάγω και να πανδρευθώ,

                                   να πάρω μιαν κοντούλαν,

                                   να την εντύσω στο φλωρί

                                   και στο μαργαριτάρι!

                                   Τα παληκάρια τ' άκουσαν,

                                   πολύ τους κακοφάνει.

                                   Τρεις τουφεκιές τον δώσανε,

                                   ταις τρεις φαρμακωμένες.

                                   Βαρείτε τον, τον κερατά·

                                   βαρείτε τον, τον πούστην!

                                                                                       [Παλιό σπάνιο δημοτικό ποίημα]

Δνόφος Αγνωσίας

  δνόφος = γνόφος = βαθύ σκοτάδι 

     Ένα καλοκαίρι, πριν περίπου δέκα χρόνια, βρέθηκα καθισμένος στη σκάλα μιας αυλής να κουβεντιάζω (και να εκτελώ χρέη μεταφραστή) σε μια παρέα Ελλήνων και Ιταλών φιλοσόφων. Συζητούσαμε για τις διάφορες μεθόδους διαλογισμού στον κόσμο. 
     Αυτό που ενδιέφερε τους νεότερους ήταν να μάθουμε πια είναι η πιο σίγουρη ως προς το αποτέλεσμα μέθοδος (όχι απαραίτητα η πιο εύκολη), αλλά κυρίως θέλαμε να μάθουμε αν κάποιος είχε καταφέρει να περιγράψει ικανοποιητικά το ποθητό αποτέλεσμα, δηλαδή την έκσταση και την επαφή με το Όλον, το Ων.  
     Ο γηραιότερος και σοφότερος μας ανέφερε την εκστατική εμπειρία ενός μοναχού του 10ου αιώνα (Συμεών ο Νέος Θεολόγος), ο οποίος περιγράφει ότι ενώ βρισκόταν στο γνόφο και διαλογιζόταν, ξαφνικά όλα γύρω του γέμισαν φως, γέμισαν με το Όλον. Έπειτα συμπλήρωσε με μια δική του εμπειρία.
     Πριν 40 περίπου χρόνια, όταν ήταν 30 ετών, πέθαινε εξαιτίας μιας ολικής νεφρικής ανεπάρκειας. Όμως, ένω έμπαινε σιγά σιγά σε κώμα, άρχισε να σκέφτεται πως καταδύεται αργά στο σκοτεινό βυθό της θάλασσας. Καθώς ο γνόφος τον αγκάλιαζε εντελώς, αισθανόταν σαν να τον αγκάλιαζε το νερό της θάλασσας. Όταν τελικά είδε το φως - το Ων; το Όλον; - μέσα στο γνόφο, ήξερε ότι δεν θα πεθάνει· και το θαύμα συνέβει λίγες μέρες αργότερα.
     Στο τέλος της συζήτησης, καταλήξαμε πως σε κάθε περίπτωση παρόμοιων εμπειριών η απόπειρα περιγραφής του Ώντος είναι ανεπιτυχής. Όχι λόγω ανικανότητας των ανθρώπων αυτών, μα λόγω αδυναμίας της ανθρώπινης διάστασης. 

"Ανταλλάξτε αυτό το παντού και αυτό το κάτι, 

με αυτό το πουθενά και αυτό το τίποτα.

Μην αγχώνεστε αν οι αισθήσεις δεν μπορούν 

να κατανοήσουν αυτό το τίποτα,

γιατί αυτή είναι και η αιτία που περισσότερο το αγαπώ...

Ποιος είναι αυτός που το αποκαλεί τίποτα; 

Σίγουρα ο εξωτερικός μας εαυτός και όχι ο εσωτερικός μας. 

Ο εσωτερικός μας εαυτός το ονομάζει Όλον."

                                [από το "Γνόφος Αγνωσίας", ορθόδοξο κείμενο
                                 ενός άγγλου μοναχού του 14ου αιώνα] 

     Αυτή η εικόνα του γνοφερού βυθού της θάλασσας, αυτής της υδάτινης μήτρας του κόσμου, με συναρπάζει και με συγκινεί. Γι' αυτό βυθίζομαι και εγώ στην άγνωστη κι απέραντη αυτή  θάλασσα του κυβερνοχώρου·  αναμένοντας το φως...

Η Πύλη

                                  Σκοτείνιασε περισσότερο

                                  ετούτο το σκοτάδι.

                                  Να η πύλη που σε οδηγεί

                                  σε όλα τα θαυμαστά.

                                                  (TAO TE CHING - LAO TSU, 

                                                              δυστυχώς δεν συγκράτησα το όνομα του 

                                                              μεταφραστή-διασκευαστή, ας με συγχωρέσει).

Εκατομβαιών - Από τα "Χάικου της Μέθης"

Εκατομβαιών

 Καταραμένε

Αύγουστε, να ήσουν δυο

φορές το χρόνο.

Άβυσσος - Από τα "Χάικου της Μέθης"

Άβυσσος

                                           Αρμενίζοντας

                                           εις ανόδευτον χεύμα·

                                           δυο σκούρα μάτια.

                                                    (Το έγραψα κοιτώντας τη Θάλασσα από τις 

                                                      πλαγιές του Ταϋγέτου, τη χθεσινή σκοτεινή 

                                                 νύχτα, για τα μάτια της Χ.)

 

Tahnee - Από τα "Τάνκα της Επιθυμίας"

Tahnee

                                       Τέχνη αρχαία

                                       με σκιάζει το φως σου.

                                       Τέχνη σκοτεινή

                                       με τυλίγει η σκιά σου·

                                       Τυφλός κι αόρατος.

[Το 1992, στα 18 μου, γνώρισα στο Βανκούβερ του Καναδά την Tahnee (σημαίνει "Επιθυμία" και "Επιθυμητή"), μια ινδιάνα Sioux. Είναι ίσως η πιο σαγηνευτική γυναίκα που έχω δει στη ζωή μου. Πριν λίγες μέρες μια κοπέλα στην Καλαμάτα, η Χ., ξύπνησε μέσα μου τα ίδια συναισθήματα. Σ'αυτήν χαρίζω αυτό το Τάνκα!]

Ο Τόπος της Ήττας

                                   Es una piedra y mira

                                   el tránsito ligero de las nubes

                                   la curva de las ramas

                                   la imposible 

                                   geometría del pájaro.

                                   Es una piedra y muda

                                   mira

                                   la secreta impostura de todo movimiento.

                                                       (De Lugar de la derrota, 2003 - Ada Salas)

                                    Είναι μια πέτρα και θωρεί

                                    το απαλό πέρασμα των νεφών

                                    την καμπύλη των κλαδιών

                                    την ανέφικτη

                                    γεωμετρία του πουλιού.

                                     Είναι μια πέτρα και άφωνη

                                     θωρεί

                                     τη μυστική εξαπάτηση κάθε κίνησης.

                                              (Από την ποιητική συλλογή "Ο Τόπος της  Ήττας" 
                                                           της Ada Salas - μετάφραση Ονομάκριτος)